چگونگی مدیریت پرواز

آشنایی با سامانه ی مدیریت پرواز (1)

مخارج اصلی هواپیما شامل قطعات مصرفی، قیمت سوخت و هزینه نیروی انسانی متخصص می باشد که تمامی این موارد در کشورهای مختلف متفاوت می باشد و در بحث مدیریت هواپیما بایستی مد نظر قرار گیرند.

یکی از سامانه هایی که جهت مدیریت پرواز ساخته شد PDCS بوده است. این سامانه که در دهه هفتاد میلادی به کار گرفته شد، شامل یک رایانه مرکزی؛ یم پنل کنترل که یک نمایشگر نیز روی آن نصب شده و مجموعا  به آن CDU گفته می شود و یک نشان دهنده ی حالات انتخابی می باشد.

طرز کار سامانه بدین صورت است که رایانه با دریافت اطلاعات از سامانه های مختلف هواپیما، محاسبات خود را انجام داده و آماده دریافت دستور می ماند؛ بسته به موقعیت پروازی توسط کلید گردان انتخاب حالت می توان حالات :

آماده به کار؛ صعود؛ پرواز افقی و ... را انتخاب کرد که توام با روشن شدن چراغ مربوطه در MODE ANNUNCIATOR می باشد.

با فشار سویچ ENGAGE رایانه محاسبات خود را با حالت انتخابی تطبیق و فرمان لازم در جهت کاهش هزینه به نشان دهنده ی قدرت موتور و نشان دهنده ی سرعت هواپیما می دهد. این دستور باعث موقعیت گرفتن یک شاخص مثلث شکل در نشان دهنده های گفته شده می گردد که بهترین سرعت یا قدرت موتور مشخص می کند. در شکل شاخص در نشان دهنده ی سرعت روی 340 نات و در نشان دهنده ی قدرت موتور روی 02/2 موقعیت گرفته که در پنجره ی پایینی نشان دهنده نیز این عدد به صورت عددی نوشته شده است.

با فشار سویچA/T روی CDU سامانه ی کنترل خودکار موتورها که به آن A/T گفته می شود اهرم های گاز را به جلو و عقب حرکت می دهد تا مقدار قدرت موتورها را به مقدار تعیین شده برساند.

در شرایط خاصی همچون وجود توربولانس با فشار کلید TURB یا نیاز به حالت G/A با انتخاب حالت GA توسط کلید گردان رایانه  تمامی محاسبات را با سرعت زیاد و دقت تمام( بدون نیاز به مراجعه ی خلبان به کتاب های مربوطه و انجام محاسبات به صورت دستی) به انجام رسانیده و مقادیر لازم را با موقعیت دادن شاخص ها و دستور اجرای آن به سامانه ی A/T ارسال می دارد و اهرم گاز موتور به حرکت در آمده نیروی موتورها تنظیم می گردند. اگر بخواهیم به هر دلیل منجمله خرابی رایانه مقادیر را به صورت دستی تنظیم نمائیم دسته ی روی نشان دهنده ی EPR را بیرون کشیده و شاخص را در مقدار مورد نظر که حال به صورت دستی محاسبه شده قرار می دهیم.

در صورتی که خواسته باشیم سرعت محاسبه شده توسط رایانه را دنبال کنیم با فشار سویچ IAS SEL در پنل که توام با روشن شدن چراغ مربوطه در MODE ANNUNCIATOR و خاموش شدن چراغ EPR است اهرم گاز به جای دنبال کردن EPR که در بالا گفته شد علامت شاخص روی سرعت سنج را دنبال خواهد کرد تا به سرعت مورد نظر برسد.

در صورتی که خواسته باشیم به مقادیر خاصی از سرعت برسیم می توان به صورت دستی با بیرون کشیدن دسته ی روی نشان دهنده و چرخاندن آن مقدار مورد نظر را در سرعت سنج تنظیم نمود و شاخص را موقعیت داد.

جهت کمک به رایانه در صحت محاسبات و تطبیق آنها با شرائط محلی همچون قیمت سوخت، قیمت قطعات هواپیما و هزینه ی نیروی انسانی متخصص، شرکت صاحب هواپیما با استفاده از فرمول خاصی که عوامل فوق در آن گنجانده شده یک عدد شاخص را محاسبه و آن را در محل مخصوصی که روی یارانه تعبیه شده تنظیم می نمایند تا محاسبات رایانه با توجه به این شاخص انجام شود چون در هر کشوری این شاخص ها متفاوت هستند.

روی نمایشگر اطلاعات متنوعی می تواند نمایش داده شود که با استفاده از صفحه کلید می توان آن را تعیین کرد. طبق بررسی های آماری استفاده از این سامانه می تواند سالیانه حدود 3 الی4 درصد صرفه جویی در مصرف سوخت را به دنبال داشته باشد.

جهت تست این سامانه می توان از طریق صفحه کلید اقدام کرد. در صورت بروز خرابی رایانه از طریق نمایشگر آن را اعلام می کند.

محسن مرادی

بخش دانش و زندگی تبیان

منابع:

آشنایی با هواپیماها،ابر دهقان فردوس

سامانه های الکترونیک مهندس علمداری

integrated modular avonics by nick johanson, waterloo1999

science direct